Bayram namazı vâcibtir. Kitap, sünnet ve icmâ ile sâbittir.

Ramazan bayramı namazının vâcib oldu­ğunun delîlleri:

“Ve zekerasme rabbihî fesallâ.” Yâni, “Rab­bisinin ism-i şerîfini zikreder de bayram nama­zını kılar.” meâlindeki âyet-i kerîmesi ile:

“Ve litükebbirullâhe alâ mâ hedâküm.” Yâni, “Sizi hidâyet buyurduğu üzere (bayram namazını kılın ve) Allah’ı tekbîr ile zikredin..” âyet-i kerîmeleri ve Resûlüllah Efendimizin:

“Lâ cüm‘ate velâ teşrîka velâ fıtrate illâ fî mısrin câmi‘in” hadîs-i şerîfleridir.

Kurban bayramı namazı ise:

“Fesalli lirabbike venhar” âyet-i kerîmesiy­le sabittir. Mânâ-i şerifi: “Habîbim, Rabbinin rızâsı için kurban bayramı namazını kıl ve kurban kes.” demektir.

İcmâ-ı ümmetten delîl: Resûlullah (s.a.v.) Efendimiz, Ashâb-ı Kirâm (r.a.) ve müçtehid imâmlar (r.a.) bu namazları asla terk etmemiş­ler, terkine de müsâade etmemişlerdir.

BAYRAM NAMAZININ ŞARTLARI

Cuma namazı kendilerine farz olan kimse­lere bayram namazları vâcib olur.

Bayram namazından sonra hutbe sünnet­tir. Namazdan evvel okursa yahut terk ederse namaz câiz olur. Lakin kötülük etmiş olur.

Namazdan evvel okunan hutbenin namaz­dan sonra iadesi lazım gelmez.

BAYRAM NAMAZLARININ VAKTİ

Namazın ilk vakti, beldenin yüksek bir me­kâ­nından bakıldıkta güneş, doğduğu mahal­den bir mızrak miktarı yani on iki karış kadar çıkıp rengi beyazlandıkta (yani güneş doğduk­tan kırkbeş dakika sonra)dır. Son vakti güneş zevâle gelinceye kadardır. Zeval vakti girince bayram namazı câiz olmaz.

Ramazan bayramında özür ile bayram na­mazını ertesi günün zevâline kadar tehir câiz olur. Lakin kurban bayramında özür ile kerâ­hetsiz ve özürsüz kerâhetle bayramın üçüncü günü zeval vaktine kadar tehir (geciktirme) câizdir.

BAYRAM NAMAZININ KILINIŞI

Bayram namazı iki rek’attır. Birinci rek’at­ta iftitâh tekbirini aldıktan sonra ellerini diğer na­mazlarda olduğu gibi göbeği altına bağlayıp Sübhânekeyi okuduktan sonra üç kere ellerini kaldırarak tekbir alır. Tekbirlerin ikisinde ellerini bağlamaz, iki yanına salıve­rir. İki tekbir ara­sında cemaat çok olursa üç tesbih miktarı ve az olursa bir veya iki tesbih miktarı sükût ile durur.

Üçüncü tekbirden sonra ellerini bağla­yıp gizlice Eûzü ve Besmele ve âşikâre olarak Fâtihâ ve üç âyet veya bir sûre okuduktan son­ra tekbir ile rükû’a, sonra secdeye gider.

Secdelerden sonra ikinci rek’ate kalkınca ev­vela Besmele, sonra Fâtihâ ve üç âyet veya bir sûre okuduktan sonra evvelki rek’atte olduğu gibi üç tekbir alıp dördüncü tekbîr ile rükû’a gider.

Bayram namazında diğer namazlardan zi­yade olan tekbirin üçü birinci rek’atte, üçü de ikinci rek’attedir. Aslî tekbir dahi üçtür: Biri iftitâh tekbiri, diğeri rükû tekbirleridir. Tama­mı dokuz tekbirdir.

İftitah tekbiri farz, birinci rek’atin rükû tekbiri sünnet ve kalan yedisi vâcibtir. İkinci rek’atin rükû tekbîri vâcib olan bayram tekbi­rine yakın olduğundan vâcib oldu.

BAYRAM NAMAZINA KIYAMDA ERİŞEMEYEN

Bir kimse bayram namazına rükûda erişse, iftitâh tekbirini kıyamda alıp mümkün ise zevâid tekbirlerini dahi kıyamda alır.

Eğer kıyamda erişemezse rükûya gider. Rükûda tekbirleri -ellerini kaldırmadan- edâ eder (alır). Eğer tekbirlerin bazısını edâ etme­den imam rükûdan kalkıverirse, imama tabi olarak doğrulur. Kalan tekbirler sâkıt olur.

Eğer imâma rükûdan sonra erişirse selâm­dan sonra kalkar ve birinci rek’ati tekbirleriy­le beraber kaza eder.

Bayram namazına erişemeyen kimseler -vak­ti geçmese de- bayram namazı kılmazlar.(10)

Abdest alıncaya kadar imamın bayram na­mazından çıkacağından yahut güneş zevâle ge­lerek namazın geçmesinden korkulsa su varken teyemmüm edip bayram namazını kılar.

Cuma ve bayram namazı gibi cemaat çok olan namazlarda fitne olmaması için sehiv secde­si yapılmaz. Cemaat çok olan namazlarda da se­hiv secdesini terk etmek evlâdır. (Reddü’l-Muhtâr)

İmâm, Ramazan bayramında hutbeyi tek­bir, tesbih, tehlîl, tahmîd ve salavât-ı şerife ile okur ve fıtır sadakasını bildirir.

Kurban bayramında ise hutbeyi tekbir ve tesbih ve vaaz ile okur ve kurban kesmeyi ve teşrîk tekbirini bildirir.

Birinci hutbeyi dokuz ve ikinciyi yedi tek­bir ile okumak müstehaptır. (Hindiyye)

(10) Vakti geçmek ve imama yetişememek suretiyle bayram namazını kılamayan kimse kaza edemez, tek başına kılamaz. Ancak yetişemeyenler ikinci bir cemaat olarak kılabilirler. (Nimet-i İslâm)